Network Marketing là gì? Những điều bạn cần biết về mô hình Network Marketing
Có nhiều người vẫn lầm tưởng rằng đây là mô hình đa cấp, lừa đảo, thu lợi bất chính từ những người phía dưới cấp. Nhưng thực tế có phải như vậy? Cùng Fchat tìm hiểu xem thực chất Network Marketing là gì? Và tất cả những điều bạn muốn biết về mô hình kinh doanh này.
Network Marketing là gì?
Network Marketing, hay kinh doanh theo mạng lưới, là một hình thức kinh doanh mà công ty phát triển thông qua mạng lưới các nhà phân phối. Nghĩa là, trong mô hình Network Marketing, các thành viên không phải là nhân viên của công ty mà chỉ là đối tác hợp tác với nhau. Họ là những người kinh doanh độc lập hoàn toàn và giới thiệu sản phẩm đến khách hàng khác nhau.
Nhờ vậy, họ sẽ có thu nhập nhất định hoặc lên tới mức tiền lương tăng dần tùy thuộc vào khả năng của mình. Để tạo ra lợi nhuận trong mô hình này, thường cần sử dụng ba loại chiến lược cơ bản: tạo khách hàng tiềm năng, tuyển dụng, xây dựng và quản lý.
Những lợi ích và hạn chế của mô hình Network Marketing
Về mặt lợi ích
- Không cần dự trữ hàng hoá và không phải vay nợ để đầu tư vào hàng hóa.
- Phân phối hàng hóa trực tiếp đến người sử dụng cuối cùng với giá cả hợp lý, từ đó tránh được hàng giả, hàng nhái.
- Mở rộng quy mô và tầm ảnh hưởng của doanh nghiệp một cách linh hoạt.
- Tiết kiệm tiền đầu tư ban đầu với mức giá thấp nhất. Bạn không cần phải chi tiêu lớn cho việc thuê mặt bằng, trang thiết bị hay quảng cáo truyền thống.
- Đây còn là nơi đáng tin cậy để thực hiện nhiều nhiệm vụ đồng thời: bạn là người sử dụng, người quảng cáo, người tiêu dùng và người giúp đỡ người khác phát triển khả năng kinh doanh của họ. Mô hình này tạo ra một cộng đồng kinh doanh đa năng.
Còn về hạn chế
Có nhiều quan điểm trái chiều về hình thức kinh doanh qua mạng (Network Marketing), cho rằng nó chỉ mang lại giá trị cao cho những người ở vị trí cao hơn trong hệ thống, trong khi những người bán hàng ở vị trí thấp hơn gặp nhiều hạn chế. Dưới đây là những mặt hạn chế của hình thức kinh doanh này:
- Chất lượng sản phẩm không được đảm bảo: Thực tế đã có nhiều trường hợp công ty Network Marketing bán các sản phẩm kém chất lượng với giá cao, gây thiệt hại cho sự uy tín của mô hình kinh doanh này.
- Chi phí đăng ký: Một điểm bất lợi của mô hình này là mỗi thành viên tham gia vào mạng lưới hệ thống phải trả một khoản phí đăng ký để có quyền bán sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty.
- Đòi hỏi tần suất bán hàng cao: Để đạt được lợi ích cao nhất trong hệ thống Network Marketing, yêu cầu người tham gia phải bán hàng với tần suất cao, đặc biệt trong giai đoạn ban đầu gia nhập mạng lưới.
- Tính rủi ro cao: Mô hình kinh doanh nào cũng có đi kèm mức độ rủi ro. Nếu không hiểu rõ và tuân thủ quy định kinh doanh, người tham gia có thể mất tiền và đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn.
Thực chất Network Marketing hoạt động ra sao?
Các doanh nghiệp áp dụng mô hình kinh doanh đa cấp thường thành lập các tầng nhân viên bán hàng. Nhân viên bán hàng được khuyến khích tuyển dụng thêm nhân viên bán hàng vào mạng lưới của họ. Các thành viên trong mạng lưới này được thưởng hoa hồng từ doanh số bán hàng của riêng mình và từ doanh số bán hàng của những người ở tầng dưới của mình.
Khi tầng mới được thành lập, thành viên sẽ kiếm được nhiều hoa hồng hơn cho người ở tầng cao hơn. Do đó, thu nhập của nhân viên bán hàng phụ thuộc vào việc tuyển dụng và bán sản phẩm. Những người ở tầng cao nhất và gia nhập sớm sẽ được hưởng quyền lợi về hoa hồng tối đa.
Mô hình Network Marketing phổ biến hiện nay
Mô hình Nhị phân
Mô hình nhị phân là một dạng đơn giản nhất của hệ thống Network Marketing, trong đó mỗi nhà phân phối chỉ được phép tuyển dụng thêm 2 nhà phân phối cấp dưới. Đồng thời, nhánh dưới trong mô hình này phải phát triển đồng đều nếu muốn nhận được các khoản chi trả hoặc lợi ích chỉ có sẵn trong nhánh yếu hơn. Điều này giới hạn số lượng người tham gia trong mô hình.
Mô hình Ma trận
Mô hình ma trận là một phiên bản nâng cấp từ mô hình nhị phân, trong đó nhà phân phối được phép tuyển dụng nhiều hơn 2 nhà phân phối cấp dưới. Tuy theo chính sách quy định, sơ đồ ma trận sẽ đặt một giới hạn lớn và số người trong mỗi mức cụ thể.
Sơ đồ một cấp (Mô hình đều tầng)
Mô hình đều tầng cho phép nhà phân phối tuyển dụng không giới hạn số lượng nhà phân phối tuyến dưới, tức là không có yêu cầu về số lượng tuyến dưới bắt buộc, có thể là một người, hai người, ba người hoặc bất kỳ số lượng nào tuỳ ý.
Với mô hình đều tầng, do sự hạn chế về mức chi trả, có thể xảy ra tình trạng những người ở mức trên không cần chăm sóc và hỗ trợ những tầng dưới không được hưởng hoa hồng, điều này không mang tính nhân bản và bền vững.
Bậc thang ly khai
Mô hình bậc thang ly khai được coi là mô hình Network Marketing tiên tiến nhất hiện nay. Mô hình này cho phép nhà phân phối tuyển dụng số lượng nhà phân phối tuyến dưới tuỳ thích. Ngoài ra, nó còn tạo ra một hệ thống cấp bậc. Ở mỗi cấp bậc khác nhau, nhà phân phối được hưởng mức hoa hồng cá nhân khác nhau, đồng thời cũng được ưu đãi về hoa hồng từ đội nhóm dưới.
Mô hình bậc thang ly khai mang lại sự công bằng cho các nhà phân phối, vì cho phép nhận hoa hồng từ thế hệ mà vẫn đảm bảo tính công bằng. Đây là mô hình đơn giản nhất trong hệ thống Network Marketing, vì chỉ cho phép mỗi nhà phân phối tuyển dụng hai nhà phân phối khác với cấp bậc thấp hơn và đảm bảo sự phát triển đều đặn của các nhánh dưới. Do đó, mô hình này có giới hạn về số lượng người tham gia.
Những giai đoạn phát triển của Network Marketing?
Giai đoạn sơ khai phi chính thức (1945-1979)
Là giai đoạn ban đầu không có sự chính thức hóa, không có văn bản cụ thể về cơ chế hoạt động và các cơ quan chính phủ không quan tâm đến các công ty Kinh doanh đa tầng với những quy định không phù hợp. Sau khi Hội đồng Thương mại Liên bang công nhận đây là một ngành kinh doanh hợp pháp, giai đoạn này kết thúc.
Giai đoạn bùng nổ (1980-1989)
Là thời kỳ bùng nổ do sự hỗ trợ của chính phủ. Nhiều công ty hoạt động theo mô hình này xuất hiện trong nhiều lĩnh vực và thu hút hàng triệu người Mỹ tham gia. Đến ngày nay, "Herbalife" vẫn duy trì tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới với doanh thu khổng lồ. Tuy nhiên, vì mô hình này còn mới, công chúng còn gặp khó khăn và phức tạp trong việc hiểu và chấp nhận.
Giai đoạn phổ cập (1990-1999)
Là giai đoạn phổ cập của mô hình, khi nó được công nhận là một hình thức kinh doanh nghiêm túc. Với những lợi ích này, nhiều công ty nổi tiếng đã chuyển từ phân phối theo hàng dọc sang mô hình đa tầng này.
Giai đoạn bùng nổ toàn cầu (2000-hiện nay)
Đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu. Các tập đoàn lớn cạnh tranh để hợp tác với các mạng lưới phân phối. Các chuyên gia của tạp chí uy tín Wall Street Journal cũng đánh giá cao mô hình này. Cùng với Thương mại điện tử, Network Marketing đang tạo ra một trào lưu mới trong thế giới kinh doanh ngày nay.
Hình thức kinh doanh của mô hình Network Marketing
Theo tính chất
Kinh doanh đa cấp chân chính
Hình thức tổ chức hoạt động kinh doanh đa cấp thể hiện đúng bản chất của nó khi sử dụng phương pháp tiếp thị bán lẻ hàng hóa thông qua mạng lưới affiliate marketing với người bán hàng đa cấp.
Kinh doanh đa cấp biến tướng
Những mạng lưới đa cấp yêu cầu người muốn tham gia làm "cấp dưới" phải chi trả tiền để mua một sản phẩm cụ thể, ngay cả khi họ không có ý định mua hoặc buộc phải đặt cọc và trả tiền để tham gia vào mạng lưới đa cấp. Ngoài ra, hình thức đa cấp không đạo đức còn cung cấp thông tin sai lệch về tính chất công việc cũng như chất lượng sản phẩm/dịch vụ để thuyết phục khách hàng mua sản phẩm và tham gia vào mạng lưới.
Theo phạm vi thực hiện
Kinh doanh đa cấp trong phạm vi quốc gia
Đó là một hình thức kinh doanh đa cấp được áp dụng trong phạm vi quốc gia, trong đó những người tham gia vào hệ thống bán hàng đa cấp đều sinh sống tại cùng một quốc gia.
Kinh doanh đa cấp trong phạm vi quốc tế
Mạng lưới đa cấp đã được phát triển trên nhiều quốc gia khác nhau, cho phép hàng hóa được tiếp thị và phân phối trên nhiều lãnh thổ khác nhau.
Làm sao để xây dựng Network Marketing hiệu quả?
Không chỉ nên quanh quẩn với những mối quan hệ hiện có
Trong thực tế, không nên tiếp thị với bạn bè hoặc gia đình, vì đó là phương pháp cũ và đã lỗi thời. Trong thời đại hiện nay, bạn cần phải linh hoạt và mở rộng ra ngoài những mối quan hệ đã có để tìm kiếm những cơ hội thực sự tiềm năng.
Tập quên đi những lời từ chối
Hãy bỏ qua những lời từ chối và đừng để chúng ảnh hưởng đến tinh thần của bạn. Thay vào đó, hãy tập trung vào những người có chung mục tiêu với bạn và sử dụng đó làm nguồn động lực để tiếp tục phấn đấu.
Xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp thay vì tập trung vào lợi nhuận
Trong mắt đa số mọi người, Network Marketing thường bị xem là sử dụng quan hệ để kiếm lời. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng đối với những người không có chuyên môn hoặc không có tầm nhìn dài hạn trong Network Marketing. Những người này chỉ muốn lợi dụng những mối quan hệ hiện có để thu hút khách hàng hoặc tuyển dụng.
Đừng để lỡ mất nhân tài
Hãy luôn nhớ rằng những người tiềm năng trong Network Marketing có thể "trôi tuột" bất kỳ lúc nào như những hạt giống trên tay bạn. Nếu bạn không biết đánh giá và tôn trọng năng lực của họ, họ có thể chuyển sang mạng lưới hoặc công ty khác.
Nâng cao giá trị bản thân thay vì tập trung vào thương hiệu
Doanh nghiệp của bạn có một thương hiệu với nhiều dòng sản phẩm đa dạng. Khi mới bắt đầu trong mô hình Network Marketing, có thể bạn chưa có đủ trình độ chuyên môn nhưng qua thời gian, bạn có thể tự phát triển mình trở thành một chuyên gia. Điều này đòi hỏi bạn tạo dựng một hình ảnh chuyên nghiệp và mở lòng trong cách ăn mặc, sở thích cá nhân. Bạn cũng cần đọc nhiều sách và tích lũy kiến thức, kinh nghiệm để phát triển bản thân.
Tạo ra những cá nhân trung thành
Hãy ghi nhớ rằng mọi người đều khát khao được giúp đỡ, không phải bị lợi dụng. Hãy xây dựng mối quan hệ dựa trên sự hỗ trợ và đồng lòng với nhau. Đây là bước quan trọng nhất để xây dựng những cá nhân trung thành với bạn.
Hãy để họ tự tìm đến bạn
Hãy thể hiện cho họ thấy bạn sẽ mang đến cho họ sự thoải mái về cả tinh thần lẫn vật chất. Chứng tỏ rằng bạn là người xuất sắc nhất và luôn được mọi người tôn trọng. Tin vào bản thân và tin tưởng vào khả năng của mình, vì khi bạn tin ở chính mình, mọi người sẽ tin tưởng vào bạn.
Tổng kết lại, mô hình Network Marketing không phải là một dạng lừa đảo như mọi người nghĩ. Trên thực tế, đây là mô hình kinh doanh đầy tiềm năng và có nhiều cơ hội phát triển trong tương lai nếu biết áp dụng đúng cách.